Sigara, dünya genelinde milyonlarca insanın hayatını olumsuz etkileyen en yaygın bağımlılıklardan biridir. Sigaranın zararları, içeriğinde bulunan binlerce zararlı kimyasal madde, hem içen kişinin sağlığını hem de pasif içicileri tehdit eder. Sigara kullanımına bağlı hastalıklar, erken yaşta ölümlerin başlıca nedenleri arasında yer alırken, aynı zamanda yaşam kalitesini de ciddi şekilde düşürmektedir. Peki, sigara vücuda nasıl zarar verir ve sigarayı bırakmak mümkün müdür? Bu yazımızda, sigaranın zararlarını bilimsel veriler ışığında ele alıyor ve sigarayı bırakmak için etkili yöntemleri paylaşıyoruz.
Sigaranın Zararları Nelerdir?
- Sigaranın Kalp Sağlığına Zararları: Sigara içeriğindeki maddeler nedeni ile kalp damarlarının tıkanmasına yol açar. Kısa sürede damarları tıkayarak kalbin daha fazla çalışması ve bu çalışma sonucunda daha fazla yorulmasına neden olan sigara, kişinin farklı kalp hastalıkları yaşamasına neden olur.
- Sigaranın Beyin Üzerindeki Etkileri: Beyin, vicudumuzun önemli organları arasında yer alır. Kişinin tüm haeket etme yeteneği ve yaşam fonksiyonlarını yönetmesini sağlayan bu organ, oksijen ile beslenir. Sigara kullanımı ile kişinin damarlarında dolaşan oksijen miktarında azalma meydana gelir.
Bu da beyne giden oksjinenin azalması anlamına gelir. Bu nedenle sigara içen insanların beyin kanaması geçirme riski, içmeyenlere oranla %50 oranında daha fazladır.
Sigaranın Beyne Zararları
- Sigaranın Damarlara Zararları: Sigara kullanımı, damarların tıkanması ve sertleşmesine neden olur. Bu sertleşme sonucunda kalbe giden damarlarda da oluşan tıkanıklıklar, kalp krizi riskine neden oluyor.
- Sigaranın Dişler Üzerinde Zararları: Sigara kullanımı kişinin iç organlarını ve genel sağlığını etkilediği gibi ağız içi sağlığı ve diş sağlığını da etkiler. Uzun süreli kullanımlarda diş eti hastalıkları, diş rahatsızlıkları meydana çıkıyor.
Ayrıca ağızda yer alan tat alma duyularında da azalma ve kişide yemek içmekten bir tat alamama durumu ortaya çıkabilir. - Sigaranın Üreme ve Cinselliğe Etkileri: Sigara içen erkeklerde içmeyenlere göre %40 oranında daha fazla iktidarsızlık yaşanıyor. Benzer şekilde sigara kullanan bayanların anne olma ihtimali de içmeyenlere oranla daha düşük. Ayrıca sigara kullanan bayanlarda hamilelikte düşük riski de içmeyenlere oranla daha fazladır.
Sağlıklı bir cinsel ilişki ve üreme için her iki cinsin de sigaradan uzak durması, kullanmaması gerekir.
Nikotini zararları nelerdir ve sigaranın vücuda zararları konusunda verdiğimiz kısa bilgilerin ardından şimdi de sigaranın cilde zararları hakkında bilgi vermek istiyoruz. - Sigaranın Cilde Zararları:
- Yüzde oluşan sarı, kahverengi lekelerdir. Bu lekeler yüzün her bölgesinde ortaya çıkabilir.
- Yüzde daha fazla kuruma, pul pul dökülme, kırışma meydana gelebilir.
- Dudak kuruluğu ve çatlaması da sigaranın cilde zararları arasında yer alıyor.
- Cildin elastikiyetinde bozukluk, ciltte incelme, matlaşma sorunları ortaya çıkabilir
- Estetik operasyon yaptıranlar arasında sigara içenlerin başarı oranı daha düşüktür.
- Ciltte yaralanma ya da estetik operasyon sonrasında oluşan yaraların iyileşmesi de sigara kullanımına bağlıdır.
- Yapılan araştırmalara göre sigara kullananların cilt yaraları, kullanmayanlara göre daha geç iyileşiyor.
Sigaranın Sebep Olduğu Hastalıklar Nelerdir?
Sigara tüketimi, birçok ciddi hastalığa zemin hazırlar. Sigara hangi hastalıklara sebep olur? İşte sigaranın neden olduğu bazı hastalıklar:
- Solunum Yolu Hastalıkları: KOAH, kronik bronşit ve amfizem gibi hastalıklara sebep olabilir.
- Kanser: Sigara, akciğer kanseri başta olmak üzere ağız, boğaz, mide ve pankreas kanserine yol açabilir.
- Kalp ve Damar Hastalıkları: Sigara, kan damarlarını daraltarak yüksek tansiyon ve kalp krizine neden olabilir.
Sigaranın İçinde Kaç Tane Zararlı Madde Bulunur?
Sigara dumanında 7.000’den fazla kimyasal madde bulunur. Bunların en az 70’i kansere neden olabilir. Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ve T.C. Sağlık Bakanlığı gibi yetkili kurumların araştırmalarına göre, sigara içeriğinde en çok bilinen zararlı maddeler şunlardır:
- Nikotin: Bağımlılığa neden olan maddedir.
- Karbon Monoksit: Kandaki oksijen miktarını azaltır.
- Formaldehit: Kanserojen madde olarak sınıflandırılır.
Sigaranın içinde kaç tane zararlı madde vardır?
Sigaranın Zararları Kaç Yılda Başlar?
Sigaranın zararları, kullanıma başlandığı ilk andan itibaren etkisini göstermeye başlar. Uzun vadede ise akciğer yaşlanmasını hızlandırarak bireyin biyolojik yaşından daha yaşlı görünmesine neden olabilir. Yapılan araştırmalara göre, 10 yıl boyunca sigara içen bir kişi akciğer kapasitesinin %30’unu kaybedebilir.
Sigaranın Zararlarını Nasıl Azaltabilirsiniz?
Sigaranın zararlarını azaltmanın en etkili yolu, sigarayı tamamen bırakmaktır. Ancak, sigarayı bırakmak isteyenler için şu yöntemler önerilebilir:
- Nikotin yerine koyma tedavileri (NRT) kullanmak,
- Daha sağlıklı bir yaşam tarzı benimsemek,
- Tıbbi destek almak ve sigara bırakma kliniklerine başvurmak.
Sigara Nasıl Bırakılır?
Sigara bağımlılığından kurtulmak zor olabilir ancak imkânsız değildir. Sigarayı bırakmak isteyenler için en etkili yöntemlerden bazıları şunlardır:
- Profesyonel Destek Almak: Sigara bırakma kliniklerinden ve uzmanlardan destek almak süreci kolaylaştırır.
- Nikotin Yerine Koyma Terapileri Kullanmak: Nikotin sakızı, bantları veya spreyler bağımlılık belirtilerini hafifletebilir.
- Davranış Değiştirme Teknikleri Uygulamak: Stres yönetimi, tetikleyicileri belirleme ve yeni alışkanlıklar edinme sigarayı bırakmada etkili olabilir.
- Sigara Bırakma İlaçları Kullanmak: Doktor kontrolünde reçeteli ilaçlar, sigara bırakmayı destekleyebilir.
- Destek Gruplarına Katılmak: Benzer süreçten geçen insanlarla deneyim paylaşımı motivasyonu artırabilir.
Sigarayı bırakmak sadece fiziksel değil, aynı zamanda psikolojik bir süreçtir. Doğru destek ve kararlılıkla sigarasız bir hayat mümkündür.
9 Şubat Dünya Sigara Bırakma Günü, sigaranın sağlık üzerindeki zararlarına dikkat çekmeyi ve sigara içenleri bırakmaya teşvik etmeyi amaçlar. Bu özel gün, sigara bağımlılığından kurtulmak isteyenlere destek olmayı ve sağlıklı yaşamı teşvik etmeyi hedefler. Sigara bırakmanın zorlu bir süreç olduğunu unutmadan, cesaretlendirici mesajlar vermek önemlidir.
Kaynaklar
- Dünya Sağlık Örgütü (WHO) – Sigaranın zararları hakkında bilimsel araştırmalar
- T.C. Sağlık Bakanlığı – Sigara ve tütün kullanımı üzerine istatistikler
- Amerikan Akciğer Derneği (ALA) – Akciğer sağlığı ve sigaranın etkileri hakkında veriler
